مقاله, میلگرد

درباره ی آرماتوربندی سازه های بتنی چه می دانید؟

مراحل آرماتوربندی
امتیاز دهید

آرماتوربندی سازه های بتنی چیست؟

یکی از اصولی که در اجرای سازه های بتنی مورد توجه قرار گرفته و تاثیر زیادی بر استحکام آن ها می گذارد، آرماتوربندی نام دارد. آرماتوربندی موجب ارتقای مقاومت کششی سازه را شده و آن را در برابر تنش های محیطی مستحکم می نماید. این روش از جمله اساسی ترین روش ها در ایجاد ساختمان های نوین بوده و سازه را از نظر اصول مهندسی قابل قبول می نماید. در آرماتوربندی باید از میلگرد با اندازه های مناسب استفاده کرد تا سازه از استحکام لازم برخوردار گردد. در اجرای آرماتوربندی، میلگرد ها با نظمی خاص در کنار یکدیگر قرار خواهند گرفت و اتصال آن ها از طریق بست های فلزی و یا جوشکاری سرد می باشد.

آرماتوربندی به شکل میله های خمیده و در هم قفل شده، به جهت ساخت ستون و فونداسیون ساختمان و به صورت چند میله ساده که در کنار یکدیگر قرار گرفته اند به منظور سقف سازی اجرا می شود. خم نمودن میلگردها برای آرماتوربندی به کمک روش های مختلف انجام گرفته که هر کدام از آن ها برای سازه های متفاوت مناسب اند. به طور کلی آرماتوربندی به سه روش آرماتوربندی منظم، گره ای و کرواتی صورت می گیرد. در هر سه روش به جهت کنار هم نگه داشتن میلگردها از جوشکاری سرد استفاده می کنند؛ چرا که جوشکاری معمولی به علت عدم ایجاد انعطاف پذیری لازم باعث کاهش استحکام کششی آرماتور خواهد شد. با این مقدمه، در ادامه ی این مقاله به بررسی کامل این موضوع خواهیم پرداخت. پس با ما همراه بمانید.

مزایای آرماتوربندی را بشناسید:

  • اول، مقاومت سازه بتنی با استفاده از آرماتوربندی در برابر عواملی مانند آتش و رطوبت بالا می رود.
  • دوم، بتنی که دارای آرماتور است، نیاز به هزینه ی نگهداری نخواهد داشت.
  • سوم، ساخت سازه های بتنی در مقایسه با سازه های فلزی به مهارت کمتری نیاز دارد.
  • چهارم، یکی از مهم ترین عواملی که مانع از انحراف ساختمان از حالت ابتدایی خود می شود، آرماتوربندی می باشد.
  • پنجم، با استفاده از آرماتوربندی، بتن را می توان به طریق مختلف درآورد.
  • ششم، بتن آرمه در مقایسه با سایر مصالح ساختمانی از قدرت تراکم سازی بالایی برخوردارند.
  • هفتم، آرماتوربندی نقش مهمی در بالا رفتن مقاومت کششی سازه بازی می کنند.
  • هشتم، به منظور ساخت ستون ها، فونداسیون و سدها، آرماتوربندی بهترین گزینه به جهت افزایش مقاومت سازه می باشد.

آرماتوربندی سازه بتنی

روش های بستن میلگرد با استفاده از سیم مفتول را بشناسید:

طرز قرارگیری میلگردها در آرماتوربندی نقش مهمی در بتن ریزی و این که بتن به نقاط مختلف برسد، بازی می کند. هنگام ساخت ستون هایی که در آن ها از میلگرد سایز بزرگ استفاده می شود، سعی نمایید برای آرماتوربندی و قالب فضای بیشتری در نظر گرفته تا بتن به همه ی قسمت ها برسد.

برای قسمت های پایین تر در آرماتوربندی، باید از عایق کمک گرفت تا رطوبت خاک به سازه نرسد و سبب تخریب آن نشود. پیش از بتن ریزی، آرماتور حتما باید توسط مهندسین چک شود؛ چرا که امکان دارد در اثر جا به جایی و یا سایر امور ساخت و ساز سیم مفتول آن پاره گردد. به همین جهت اگر سیم مفتول میلگردها شل و یا باز شود؛ باید نسبت به بستن مجدد آن اقدام کرد. میلگرد هایی که به جهت آرماتوربندی به کار می روند، به دو روش بسته می شوند:

اول، روش ضربدری:

در این روش، دو میلگرد بر روی یکدیگر قرار می گیرند و سیم مفتول به طرز ضربدری در زیر و روی آن ها تعبیه می گردد. سپس انتهای دو سر سیم به وسیله ی انبردست به هم پیچ و محکم می شوند. در آخر کار، اضافه ی سیم مفتول به سمت پایین خم شده تا تیزی نوک آن مشکلی ایجاد نکند.

دوم، روش بستن از کنار:

در این روش، هنگامی که میلگردها بر روی یکدیگر قرار گرفتند، سیم مفتول از زیر میلگرد پایینی رد می شود و پس از عبور از کنار میلگرد بالایی بسته خواهد شد. این روش، روش کرواتی نام داشته و برای آرماتوربندی سقف و فونداسیون ساختمان به کار خواهد رفت.

نکات مهم در آرماتوربندی:

اجرای آرماتوربندی کاری بسیار تخصصی بوده و همواره باید بر آن دقت و نظارت کرد. در برخی مواقع، آرماتورها مقاومت پی را فراهم می نمایند. از این رو پیش از آرماتوربندی فونداسیون حتما باید مهندسین ناظر بر کار نظارت نمایند.

ساخت سازه های بتنی به کمک آرماتوربندی نیازمند رعایت یکسری نکات بوده که در ذیر به آن ها خواهیم پرداخت:

  • اول، میلگرد های عرضی خاموت نام داشته و وظیفه آن ها نگهداری آرماتورهای طولی بوده، درنتیجه خاموت گذاری باید با توجه به اصول و ضوابط لازم صورت گیرد.
  • دوم، آرماتورها نباید در دمای زیر پنج درجه سانتی گراد خم گردند.
  • سوم، آرماتور های خم شده نباید باز و بسته گردند.
  • چهارم، خم کردن مجدد میلگرد ها به وسیله ی دستگاه مکانیکی و به شکل سرد صورت می گیرد.
  • پنجم، میلگرد ها را باید با استفاده از قیچی مخصوص برش دهید.
  • ششم، فاصله ی بین خاموت ها باید بیست سانتی متر باشد.
  • هفتم، نباید از آرماتور های آغشته به روغن، زنگ زده و یا آلوده استفاده نمود. پیش از اجرای پروژه باید آن ها را تمیز کرد.
  • هشتم، در نصب آرماتوربندی باید به شرایط محیطی توجه داشت.
  • نهم، پیش از بتن ریزی نباید آرماتوربندی که توسط مهندسین تائید شده را تغییر دهید.
  • دهم، زمان قالب گذاری باید فاصله بین میلگرد ها و دیواره قالب رعایت گردد؛ چرا که عدم رعایت این فاصله سبب تخریب پی می شود.
  • یازدهم، از خم کردن آرماتورها به کمک هوابرش باید خودداری نمایید.
  • دوازدهم، از باز و بسته کردن خم ها برای شکل دادن مجدد آن ها خودداری کرد.
  • سیزدهم، ضخامت بتن پوششی نباید نسبت به قطر آرماتورها کمتر باشد.
  • چهاردهم، آرماتورهایی که برای سازه های بتن مسلح مورد استفاده قرار می گیرند، باید بر اساس نقشه تهیه گردند.
  • پانزدهم، در صورت توافق دستگاه نظارت، رعایت ضخامت پوشش برای آرماتورهایی که در کف و سقف قرار می گیرند و در معرض تعرق نیستند، لازم نمی باشد.
  • شانزدهم، فاصله ی میان میلگرد های موازی نباید از 2.5 سانتی متر از طرفین کمتر باشد.
  • هفدهم، بیشتر از نصف آرماتور ها در قسمت هایی که تحت خمش و فشار قرار دارند، نباید در یک مقطع وصله گردند.
  • هجدهم، فاصله ی هر وصله با وصله مجاور باید 40 برابر قطر آرماتور باشد.
بیشتر بخوانید  دال عرشه فولادی

مراحل آرماتوربندی یک سازه بتنی:

در اجرای هر پروژه ساختمانی قسمت های مختلفی وجود دارد که هر بخش شامل مراحل متفاوتی است. با توجه به وسعت پروژه امکان دارد یک پیمانکار مسئولیت کل آن را بر عهده بگیرد و یا مسئولیت هر بخشی بر عهده یک شرکت پیمانکاری باشد.

آرماتوربندی بتنی

مراحل آرماتوربندی سازه های بتنی به شرح زیر است:

اول، طراحی ساختمان و مشخص کردن قسمت های آن:

مرحله ی‌ اول طراحی ساختمان در برابر بار های وارده می باشد. بدین شیوه که پس از این که مهندس معمار نقشه سازه را تحویل داد، مهندس محاسب سازه وظیفه دارد تا با توجه به مقاومت بتن، ابعاد ستون ها، تیرها و سایر عناصر ساختمان را برآورد نماید. هم چنین تعیین تعداد و سایز آرماتور ها، محل قرار گیری آن ها، فاصله شان از هم و فاصله از سطح بتن نیز وظیفه مهندس محاسب بوده و این موارد به شکل نقشه های اجرایی ارائه خواهد شد.

دوم، خرید آرماتور:

پس از این که نقشه های اجرایی حاضر شد، با توجه به آن ها می توان نسبت به خرید مصالح ساختمانی از جمله آرماتور اقدام نمود. آرماتور ها در سایز ها و تعدادی که مطابق با نقشه ها است، خریداری می گردد.

سوم، چک کردن آرماتور ها:

پس از آن که میلگرد ها خریداری شدند، باید از لحاظ کیفیت و سلامت بررسی شوند. به طور معمول مهندس مشاور در محل حضور داشته و سلامت آرماتورها را بررسی می نماید.

چهارم، تهیه ی امکانات برای آرماتور بندی:

در این مرحله لازم است تا تجهیزاتی که به جهت خم کردن میلگردهای لازم را فراهم کنید. معمولاً از وسایل خاصی به منظور خم کردن آرماتورها استفاده نمود که باید در محل وجود داشته باشد.

پنجم، آرماتورگذاری:

در این مرحله، مطابق با نقشه های اجرایی، آرماتورهایی با سایز مشخص و در تعداد معین را به شیوه ای که نقشه مشخص کرده است را کنار یکدیگر قرار داده و سپس به یکدیگر متصل می نمایند.

ششم، چک کردن مجدد آرماتوربندی:

در این مرحله باید آرماتورها مجدداً بررسی گردند و از درست بودن محل قرار گیری و سایز میلگرد اطمینان حاصل نمایید. هم چنین باید چک کنید که آرماتورها به درستی به هم وصل شده باشند. در صورتی که اتصال قسمتی از آرماتور بندی شل باشند، باید اتصالش اصلاح شوند.

هفتم، قالب گذاری و بتن ریزی:

مرحله ی آخر این قسمت، قالب گذاری نام دارد. با گذاشتن قالب در اطراف آرماتور ها و بتن ریزی داخل آن ها، پس از گذشت حدود 28 روز، بتن با مقاومت تعیین شده به دست خواهد آمد. همان طور که پیشتر گفته شد، مراحل آرماتور بندی حساس می باشند، بنابراین باید به درستی انجام پذیرند. می توان با انتخاب یک شرکت پیمانکاری معتبر به منظور آرماتور بندی از کیفیت و صحت مراحل انجام پروژه اطمینان حاصل کرد.

ضوابط آرماتور بندی در ایران را بشناسید:

ضوابط مربوط به بریدن آرماتور ها:

میلگرد ها باید با وسایل مکانیکی بریده شوند و استفاده از روش های دیگر نیاز به تائید دستگاه نظارت خواهد داشت.

ضوابط مربوط به خم کردن آرماتورها:

  • اول، همه ی میلگردها باید به صورت سرد خم گردند.
  • دوم، خم کردن آرماتور ها تا حد امکان باید به صورت مکانیکی و به وسیله ماشین مجهز به فلکه خم کن و با یک عبور در سرعت ثابت صورت پذیرند، به صورتی که شعاع انحنای قسمت خم شده دارای شعاع یکسان باشد.
  • سوم، سرعت خم کردن آرماتور ها باید متناسب با نوع فولاد و دمای محیط باشد.
  • چهارم، باز و بسته کردن خم ها برای شکل دادن مجدد به آرماتور ها مجاز نخواهد بود.
  • پنجم، خم کردن آرماتورهایی که یک سرشان در بتن است، مجاز نمی باشد.
  • ششم، اگر دمای محیط کمتر از 5- درجه سانتی گراد باشد، نباید میلگردها را خم نمود.

ضوابط مربوط به جایگذاری و بستن آرماتور ها:

  • اول، آرماتور ها باید پیش از بتن ریزی مطابق نقشه های اجرایی در جای خود قرار گیرند و به طریقی بسته شوند که جابه جایی آن ها خارج از مقدار مجاز انحراف آرماتورها نگردد.
  • دوم، به منظور متصل کردن میلگرد ها به هم و عناصر سازه ای به آن ها باید از مفتول ها یا اتصال دهنده ها و گیره های فولادی استفاده شود. باید توجه داشت که انتهای برجسته سیم ها، اتصال دهنده ها و گیره ها در بخش بتن محافظ واقع نشود، مگر آن که سطح بتن به خوبی در برابر عوامل مهاجم محیطی محافظت گردند.
  • سوم، استفاده از جوشکاری با قوس الکتریکی به جهت اتصال میلگرد های متقاطع تنها با رعایت ضوابط مذکور در مقررات ملی ساختمان و با تایید دستگاه نظارت مجاز خواهد بود. در این صورت جوش نباید سبب کاهش سطح مقطع میلگرد و ایجاد زدگی در آن گردد.

آرماتوربندی سازه بتنی

نقشه ها و جزئیات لازم برای اجرای میلگرد ها:

نقشه های اجرایی و کارگاهی آرماتوربندی باید شامل موارد زیر باشند:

  • اول، قطر و تعداد و طول میلگرد های طولی.
  • دوم، جزئیات، نوع، طول و محل وصله ها.
  • سوم، قطر میلگرد های عرضی و فاصله بین آن ها.
  • چهارم، جزئیات و شعاع خم میلگرد ها، محل خم و طول مستقیم پس از خم.
  • پنجم، ضخامت پوشش بتن روی میلگرد ها.
  • ششم، قطر بزرگ ترین سنگدانه ی قابل مصرف در بتن.
  • هفتم، جدول میلگرد ها، شامل جزئیات قطعات میلگرد ها و وزن میلگرد مصرفی.
  • هشتم، جزئیات لقمه ها و فاصله ی نگه دارها، برای تأمین ضخامت پوشش بتن روی میلگرد ها.
  • نهم، جزئیات و نحوه آرماتور بندی، شامل سیم های آرماتور بندی، قطعات مکانیکی و غیره.

کلام پایانی:

طی فرایند آرماتوربندی، میلگرد ها مطابق نقشه های طراحی در کنار یکدیگر قرار می گیرند و به هم وصل می گردند.‌ سپس بتن را که در ابتدا ماده ای خمیری بوده در اطراف آرماتورها ریخته و بدین ترتیب بتن مسلح با میلگرد تولید خواهند شد. امکان دارد آرماتوربندی به صورت چندین میلگرد ساده بر روی هم قرار بگیرند؛ همانند آرماتوربندی سقف. همچنین ممکن است به صورت میله‌ های خم و درهم تنیده باشد که در ستون‌ ها و فونداسیون مورد استفاده قرار می گیرند. نکته ی حائز اهمیت این است که آرماتور بندی باید مطابق با ضوابط مهندسی صورت پذیرد.