یکی دیگر از انواع سقفهای ساختمانی که در صنعت ساختمانسازی مورد استفاده قرار میگیرد سقف کاذب است. از اینرو در این مقاله قصد داریم به بررسی سقف کاذب بپردازیم و همچنین انواع آن را بررسی کنیم.
سقف کاذب دقیقا چه نوع سقفی است؟
سقف کاذب سقفی است که دارای وزن بسیار کمی میباشد و در زمان اجرا به اسکلت ساختمان متصل میشود بهگونهای که با اصلی این سقف را سازه اصلی ساختمان متحمل میشود. از اینرو میتوانید حدس بزنید که بین این سقف و همچنین قسمت زیرین سازه اصلی ساختمان یک فضای خالی به وجود میآید که معمولا از این فضای خالی برای پنهانسازی تاسیسات و سیمکشیهای انجام شده استفاده میگردد. نکته حائز اهمیتی که در اجرای سقف کاذب وجود دارد این است که زیرسازی این سقف باید با دقت بالایی انجام بگیرد و از مصالح سبک وزنی در آن استفاده گردد. همانطور که اشاره کردیم از فضای خالی که بین این سقف و سطح زیرین سازه اصلی به وجود میآید برای پنهانسازی و نگهداشتن عوامل سقف استفاده میشود که این عملکرد سقف کاذب یکی از مهمترین عملکردهای آن محسوب میشود.
موارد کاربرد و دلایل استفاده از سقف کاذب چیست؟
- یکی از دلایل اصلی که از سقف کاذب برای پوشش سقف ساختمان استفاده میکنند پوشش قسمت زیرین ساختمان و قرار گرفتن تمامی عوامل سقف و پنهانسازی سایر تاسیسات در زیر این سقف است. از اینرو با استفاده از فضای خالی که در اجرای این نوع سقف ساختمانی در قسمت زیرین آن به وجود میآید، به راحتی میتوان تاسیسات و تجهیزات را جاسازی کرد.
- سقف کاذب این امکان را برای ساختمانسازان و معماران فراهم میکند که آنها بتوانند عایقبندی حرارتی و همچنین صوتی سقف را با استفاده از سقف کاذب بهبود بخشند.
- همانطور که میدانید ساخت و اجرای اسکلت ساختمان به همان میزان که اجرای سقف از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، حائز اهمیت میباشد چراکه درصورت مقاوم نبودن اسکلت ساختمان در برابر زلزله و یا آتشسوزی، ساختمان در حین زمینلرزه و یا آتشسوزی به راحتی فرو میریزد. درحالی که سقف کامپوزیت این مشکل را به طور کامل برطرف کرده است، چراکه با پوشاندن اسکلت ساختمان به ویژه اسکلتهایی که از نوع فلز هستند و مقاومت کمتری در برابر آتشسوزی دارند از آنها در برابر حریق محافظت میکند.
- در سقف کاذب به راحتی میتواند از امکانات صوتی استفاده کرد که در نوع خود بینظیر است.
- علاوهبر تمامی اینها سقف کاذب، برای ساختمانهایی که دارای فضای زیادی نیستند بیشترین کاربرد را دارد چراکه معماران میتوانند این سقف را به صورت کوتاهتری برای افزایش فضای داخلی ساختمانها نصب و اجرا کنند.
مزیتها و ویژگیهای سقف کاذب
پوشاندن تاسیسات
همانطور که در مقاله قبلی اشاره کردیم سقف کاذب بهگونهای پیادهسازی میشود که در قسمت بالایی خود یک فضای کاملا خالی را ایجاد میکند بنابراین میتوان از این فضا برای عبور دادن تاسیسات مختلف مانند سیمهای برق و یا لولههای گاز استفاده کرد از اینرو یکی از مهمترین و اصلیترین ویژگیهایی که سقف کاذب دارد این است که با داشتن فضایی خالی امکان عبور تاسیسات را فراهم کرده و آنها را میپوشاند تا محیط کار جلوهای منظم و سقف ظاهری زیبا داشته باشد.
آکوستیککردن
یکی دیگر از ویژگیهای منحصربهفردی که سقف کاذب دارد، آکوستیککردن است. اما آکوستیککردن دقیقا به چه معنایی است؟ آکوستیککردن به معنای جلوگیری از انعکاس صدا میباشد البته این لغت در هر کسبوکاری معنا و مفهوم خود را دارد اما در صنعت ساختمانسازی و اجرا و پیادهسازی سقف به معنای جلوگیری از انعکاس صدا است. از اینرو در مکانهایی که باید از انعکاس صدا جلوگیری کرد، مانند سالنهای برگذاری همایش، سالنهای اجتماعی، سینما و … از سقف کاذب استفاده میکنند.
دکوراتیو
هر یک از انواع سقفهای کاذب که در مقالات قبلی به آنها میپردازیم متناسب با کارایی که دارند در مکانهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند، از اینرو برای زیبایی بخشیدن به یک محیط از سقف کاذب استفاده میکنند برای مثال در منازل برای اینکه سقف را به یک عنصر دکوراتیو تبدیل کنند از سقف کاذب که دارای ظاهر چشمگیری میباشد استفاده میکنند.
وزن سبک
یکی دیگر از مهمترین ویژگیهایی که سقف کاذب دارد وزن سبک آن است. وزن سبک سقف کاذب موجب میشود تا فرآیند نصب آن آسانتر از سایر سقفهای ساختمانی باشد و بتوان به راحتی آن را اجرا و پیادهسازی کرد.
جلوگیری از اتلاف دما
نهتنها سقف کاذب به عنوان عایقی برای صدا مورد استفاده قرار میگیرد بلکه میتواند نقش عایق دما را هم ایفا کند و از بههدر رفتن انرژی و اتلاف آن تا حد چشمگیری جلوگیری کند.
نورپردازی مناسب
یکی از دلایلی که موجب میشود از سقف کاذب در اماکن اداری و یا شرکتها و سازمانها استفاده گردد، میزان نوری است که به آن محیط منعکس میکند و باعث روشن شدن محیط شود. از اینرو از آن در دفاتر کاری نیز استفاده میشود.
انواع سقف کاذب
سقفهای کاذب به طور کلی شامل: سقفهای کاذب رابیتس، کانتکس، لمبه آلومینیوم، لمبه چوبی، قطعات پیشساخته گچی، ورقهای آزبست و سیمان صاف، آکوستیک، دامپا، گریلیوم، تایل، ترکیبی و لوکسالون میباشند که در ادامه این مقاله به بررسی هر یک از آنها میپردازیم.
سقف کاذب رابیتس
یکی از پرکاربردترین سقفهای کاذب، سقف کاذب رابیتس است که از ورقهای فولادی مشبک تشکیل شده است. این ورقهای فولادی مشبک با استفاده از مفتول و یا سیم آرماتوربندی به شبکه فرعی متصل میشوند. البته باید اشاره کنیم که سقف کاذب رابیتس از نظر نوع ملاتی که قرار است هنگام نصب و راهاندازی آن مورد استفاده قرار بگیرد به دو دسته تقسیم میشوند. بهگونهای که اگر قرار باشد از ملات ماسه سیمان برای پیادهسازی سقف کاذب رابیتس مورد استفاده قرار بگیرد باید رابیتس از نوع فولاد سیاه باشد اما درصورتی که از ملات گچ برای پیادهسازی سقف کاذب رابیتس استفاده گردد باید رابیتس از نوع گالوانیزه باشد. از اینرو متناسب با نوع ملاتی که قرار است در این نوع سقف کاذب مورد استفاده قرار بگیرد، سقف کاذب رابیتس به دو نوع فولاد سیاه و گالوانیزه تقسیم میشود.
سقف کاذب کانتکس
یکی دیگر از انواع سقفهای کاذب، سقف کاذب کانتکس میباشد که بیشترین ویژگیها و خصوصیات آن مانند آویزها، پروفیلهای اصلی، فرعی و افقی، همچنین فواصل و حداقل ابعاد آن مشابه سقف کاذب رابیتس است از اینرو میتوان گفت که این دو نوع سقف کاذب تقریبا مشابه یکدیگر میباشند. نکته حائز اهمیتی که در زمینه اجرا سقف کاذب کانتکس باید آن را به کار برد این است که برای جلوگیری از آسیبرساندن موریانهها و یا سایر حشرات به سقف کاذب کانتکس لازم است که بر روی حصیر آن دوغاب گچ و آهک ریخته شود بهگونهای که این دوغابها تمامی سطح حصیری سقف کاذب کانتکس را بپوشاند و یک لایه نازک بر روی این سقف ایجاد کند تا از آن در برابر موریانهها و سایر حشرات محافظت کند.
سقف کاذب لمبه آلومینیوم
همانطور که از نام این سقف کاذب مشخص است جنس آن از آلومینیوم میباشد بهگونهای از پشم شیشه برای پرکردن پشت آن استفاده میشود. علاوهبر این ابزارهای مورد استفاده در این نوع سقف جهت اجرای آن از جنس فولاد گالوانیزه میباشد. مراحل اجرای این نوع سقف کاذب به شرح زیر است:
- اتصال پروفیلهای ناودانی آلومینیومی به سقف کاذب لمبه آلومینیومی
- اتصال تسمههای آویز از جنس فولاد گالوانیزه به سقف
- اتصال پروفیلهای ناودانی آلومینیومی به تسمههای آویز از جنس فولاد گالوانیزه
سقف کاذب لمبه چوبی
از هر سقف کاذبی دارای یک شبکه اصلی و یک شبکه فرعی میباشد، بهگونهای که شبکه اصلی سقف کاذب لمبه چوبی از فولاد و یا چهار تراش میباشد، درصورتی که شبکه فرعی آن از چوب است. اجرای این نوع سقف کاذب به شرح زیر میباشد.
- برای اجرا و پیادهسازی سقف کاذب لمبه چوبی ابتدا لازم است لمبهکوبی صورت بگیرد اما قبل از فرآیند لمبهکوبی حتما باید دور تا دور سقف با چهارتراش کلافکشی و ترازبندی شود. از اینرو اولین و ابتداییترین مرحلهای که هنگام اجرای سقف کاذب لمبه چوبی باید انجام شود کلافکشی و ترازبندی سقف با استفاده از چهارتراش است.
- همانطور که اشاره کردیم در شبکه اصلی این سقف از لمبه چوبی استفاده میشود و در شبکه فرعی آن از چوب استفاده میگردد، پس از لمبهکوبی فرآیند ساخت شبکه فرعی و اصلی این سقف انجام میشود. بهگونهای که باید قطعات باربر فرعی از جنس چوب و قطعات باربر اصلی از جنس پروفیلهای فولادی باشد و به آویزهایی که از پیش نصب شدهاند متصل گردند.
- پس از پیادهسازی شبکههای فرعی و اصلی باید با استفاده از چسب و میخ، لمبهها را به چهارتراشها متصل کرد.
نکته حائز اهمیتی که در زمینه اجرای این نوع از سقفهای کاذب وجود دارد این است که لمبهها با استفاده از ماشین لمبهزنی، داخل یکدیگر چفت میشوند البته از روشهای دیگری هم برای لمبهزنی استفاده میکنند اما بهگونهای لمبهها را درون یکدیگر چفت میکنند که چفتها نمایان باشد. مطمعنا از خود میپرسید که چرا باید چفتها نمایان باشند؟ نمایان بودن چفتهای لمبهها که درون یکدیگر چفت شدهاند به این دلیل میباشد که درصورت انقباض، ظاهر لبه درزها به صورت نامناسب درنیاید. مسئله حائز اهمیت دیگری که در زمینه نحوه اجرای این نوع سقف کاذب وجود دارد این است که جنس چوبی که در ساخت لمبهها به کار رفته است باید از نراد خارجی باشد که از کیفیت فوقالعاده بالایی برخوردار میباشد و جنس آن بسیار مرغوب است. علاوهبر این حداقل تعداد آویزها در هر متر مربع باید 3 عدد باشد.
سقف کاذب با قطعات پیشساخته گچی
همانطور که در مقالات قبلی اشاره کردیم هر یک از سقفهای ساختمانی دارای شبکه اصلی و فرعی میباشند، سقف کاذب با قطعات پیشساخته گچی نیز از این قاعده مستثنی نیست. بهگونهای که شبکه اصلی سقفهای کاذب با قطعات پیشساخته گچی از جنس آلومینیوم میباشند اما شبکه اصلی این نوع سقفهای کاذب با استفاه از قطعات گچی که در کارخانه به تولید رسیدهاند و به محل اجرای سقف کاذب برده میشوند تا مورد استفاده قرار بگیرند پر میشوند. از اینرو است که به آنها قطعات گچ پیشساخته گفته میشود. یکی از ویژگیهای قطعات گچ پیشساخته این است که علاوهبر استفاده از آنها در شبکه اصلی سقف از جنس آلومینیوم، میتوان از آنها در شبکه اصلی سقف از جنس چوب نیز استفاده کرد. سقفهای کاذب با قطعات پیشساخته گچ دارای مزایا و ویژگیهای متعددی میباشند که این مزایا و ویژگیها به شرح زیر میباشد:
- وزن هر مترمربع از سقف کاذب با قطعات پیشساخته گچی برابر با 15 تا 18 کیلوگرم از اینرو میتوان گفت که این نوع سقف کاذب از وزن کمی برخوردار است.
- همانطور که از نام این نوع سقف کاذب مشخص است از قطعات پیشساخته گچ در آن استفاده شده است از اینرو سرعت اجرا و نصب آن نسبت به سایر سقفهای کاذب بیشتر است.
- سقفهای کاذب با استفاده از قطعات پیشساخته گچی به دلیل تنظیم حرارت و رطوبت جهت ایجاد یک محیط مطلوب از تهویه بسیار مناسبی برخوردار میباشند.
- از آنجایی که سقفهای کاذب با قطعات پیشساخته گچی هیچگونه آسیبی به محیطزیست وارد نمیکنند، کاملا با محیطزیست سازگار میباشند.
- سقفهای کاذب با قطعات پیشساخته گچی پس از سالهای متمادی و زیاد به همان شکل روز اول خواهند بود و به هیچوجه تغییر رنگ نخواهند داد.
- در این نوع سقفهای کاذب به راحتی میتوان از هر نوع طرحی استفاده کرد. بنابراین این نوع سقفهای کاذب از تنوع بالایی در طرح و مدل برخوردار میباشند.
- سقفهای کاذب با قطعات پیشساخته گچی از مقاومت بالایی در برابر آتشسوزی، ضربه و عبور صدا برخوردار میباشند.
- این امکان در سقفهای کاذب با قطعات پیشساخته گچی وجود دارد که پس از مدتی قطعات آنها را تعویض کرد و یا با پرداخت هزینهای جزئی به رنگکاری آنها پرداخت.
سقف کاذب با استفاده از ورقهای آزبست و سیمان صاف
همانطور که از نام این نوع سقف کاذب پیداست در نصب و اجرای آن از ورقهای آزبست و سیمان صاف استفاده میشود، که این ورقها در ابعاد 60 در 125 و یا 60 در 100 طراحی و تولید میگردند. قبل از نصب نیز به پیادهسازی یک شبکه متعامد چوبی نیاز دارند که جنس چوب آن از چوب روسی میباشد از اینرو زیرسازی این نوع سقف کاذب از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. نکته حائز اهمیتی که در زمینه زیرسازی این نوع سقفهای کاذب وجود دارد این است که به شکل سپری و یا سپر فولادی اجرا میشوند و سپس ورقهای آزبست و سیمانی بر روی آنها قرار داده میشوند.
سقف کاذب آکوستیک
قبل از اینکه سقف کاذب آکوستیک را مورد بررسی قرار دهیم باید مفهوم آکوستیک را مورد بررسی قرار دهیم. ممکن است این واژه را در کسبوکارهای مختلفی شنیده باشید اما معنی این واژه در صنعت ساختمانسازی، جلوگیری از انعکاس صدا میباشد. درواقع سقفهای کاذب آکوستیک نیز نوعی عایق صدا میباشند که از مواد و مصالح متعددی در ساخت و اجرای آنها استفاده میشود که شامل: پلاکهای گچی، پلاکهای چوبی، ورقهای مقوایی فشردهشده سفید رنگ و … میباشند.
سقفهای کاذب آکوستیک به دو نوع کلی تقسیم میشوند که این دو نوع شامل: سقفهای کاذب آکوستیک معمولی و سقفهای کاذب آکوستیک نسوز میباشند.
- سقف کاذب آکوستیک معمولی: این نوع سقف کاذب به این شکل است که در نصب و اجرای آن از قطعات باربر افقی استفاده میکنند. لازم است اشاره کنیم که قطعات باربر افقی از جنس چوب نراد خارجی هستند البته قطعات باربر اصلی نیز میتوانند از پروفیلهای فولادی و همچنین چهارتراش چوبی باشند. در نصب این نوع از سقفهای کاذب آکوستیک باید از میخ و چسب همرنگ با سقف کاذب استفاده گردد.
- سقف کاذب آکوستیک نسوز: قطعات باربر اصلی و فرعی این نوع سقف کاذب از نوع پروفیل آلومینیومی میباشند از اینرو است که به این نوع سقف کاذب، سقف کاذب آکوستیک نسوز گفته میشود.
درنهایت باید اشاره کنیم که این نوع سقفهای کاذب مانند سایر سقفهای کاذب در بیشتر مکانها و یا خانهها کاربرد ندارند بلکه تنها در محلهای خاصی که باید از انعکاس صدا جلوگیری شود مانند استخرها، سالنهای سینما، سالنهای همایش و … کاربرد دارند.