بتن خود متراکم گونه ای از انواع بتن بوده که در مقایسه با بتن معمولی از مقاومت و پایداری بالایی برخوردار است. با این مقدمه در ادامه ی این متن به بیان ویژگی های این بتن و کاربرد آن می پردازیم.
ویژگی های بتن خود متراکم را بشناسید:
- اول، این بتن مقاومت بالایی داشته که بدون نیاز به ویبره کردن با کارایی بالا خود در ساخت سازه های گوناگون به کار می رود.
- دوم، بتن خود متراکم در همه ی مراحل بتن ریزی، تراکم خود را حفظ می نماید و حتی در مجاورت میلگردهای متراکم به صورت یکنواخت در قالب جای خواهد گرفت.
- سوم، در ساخت سازه هایی که شبکه بندی آرماتور آن ها فشرده می شود، بتن خود متراکم یا بتن SCC بهترین گزینه شناخته می شود.
- چهارم، عواملی مانند دانه بندی مصالح مورد نیاز و مدل فیلرها و مواد افزودنی در طرح اختلاط بتن نقش دارند و توجه به آن ها باعث افزایش اثرگذاری کیفیت و کارایی بتن می شود.
- پنجم، مهم ترین ویژگی بتن خود متراکم، مقاومت بالا در مقابل جدا شدن اجزاء و جریان پذیری آن است.
- ششم، تغییراتی که در اثر به کارگیری پودر سنگ، پودر سیمان، افزودنی های معدنی و روان کننده های جدید در طرح اختلاط بتن اتفاق می افتد، جریان پذیری آن را افزایش می دهد.
- هفتم، علاوه بر آن، انتخاب دقیق سنگدانه ها و دانه بندی مناسب آن ها از مواردی می باشند که در طرح مخلوط بتن باید مورد توجه قرار گیرند. بتن SCC بعد از سخت شدن از مقاومت و استحکام بالاتری نسبت به بتن معمولی برخوردار است.
- هشتم، در برابر بتنی که برای همگن سازی نیازمند ویبره می باشد، بتن خود متراکم دچار ترک های حرارتی نمی گردد و در مقابل عواملی مانند حمله سولفات ها، خوردگی، عوامل شیمیایی و انجماد مقاومت بسیار زیادی از خود نشان خواهد داد.
مزایای بتن خود متراکم یا SCC:
بتن خود متراکم، ویژگی ها و قابلیت هایی دارد که آن را از بتن معمولی متمایز می کند. در ادامه به بررسی بعضی از آن ها می پردازیم.
- اول، بتن خود متراکم نیازی به هیچ نوع متراکم کننده نداشته و در همه ی گوشه و کنار قالب ها تراکم یکسانی ایجاد می کند و دوام سازه بتنی را تضمین خواهد کرد.
- دوم، این بتن سطح انواع میلگرد را به صورت کامل پوشش می دهد، در نتیجه عمر آن ها بالا می رود.
- سوم، به علت عدم استفاده از ویبراتور یا لرزاننده به منظور متراکم سازی بتن، میزان آلودگی صوتی زمان انجام پروژه ساخت و ساز کم می شود.
- چهارم، سرعت بتن ریزی به کمک بتن خود متراکم بالا بوده و می توان به میزان قابل توجه هزینه نیروهای انسانی را کم می کند.
- پنجم، بتن خود متراکم کیفیت سطوح بتنی را بالا می برد و امکان بتن ریزی با طرح های خاص را فراهم می نماید.
- ششم، این بتن از تراکم و فشردگی مناسب برخوردار بوده و حرارتی که در اثر هیدراتاسیون آن به وجود می آید، قابل قبول است.
- هفتم، بتن خود متراکم به نسبت بتن معمولی در کوتاه ترین زمان ممکن خشک می گردد و به سختی نهایی می رسد.
- هشتم، پایداری این بتن در مواجه با جداشدگی دانه ها بالا بوده، چرا که مقدار شن مصرفی در آن به نسبت ماسه کمتر از بتن معمولی می باشد و همانطور که می دانید دانه بندی اجزا بتن بر مشخصات این ماده اثر می گذارد.
- نهم، بتن خود متراکم در همه ی بخش های قالب تحت وزن خود روان می گردد.
- دهم، در تولید این بتن با توجه به چگالی انباشتگی، از طرحی مناسب به منظور مخلوط به کار می رود و میزان سیمان مصرفی کم می شود، در نتیجه تولید بتن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.
- یازدهم، به کمک بتن SCC، کیفیت مکانیکی بتن بالا می رود.
- دوازدهم، این بتن را می توان در ساخت سازه های سنگین و ظریف به کار برد و آزادی عمل بیشتری زمان طراحی سازه داشت.
کاربرد بتن خود متراکم چگونه است؟
بر اساس تحقیقاتی که بر روی فرمولاسیون بتن و ویژگی های آن انجام می شود، بتن خود متراکم کاربردهای گسترده ای دارد که در زیر به آن ها پرداخته ایم:
- اول، بتن ریزی سازه های مرتفع که امکان دارد مشکلاتی در زمان بتن ریزی آن ها وجود داشته باشد.
- دوم، ساخت سازه هایی که امکان ویبره نمودن بتن در آن ها وجود ندارد؛ از جمله سازه های زیر آب.
- سوم، سازه هایی که معماری و طراحی آن ها بسیار ظریف می باشد و نیاز به میلگرد گذاری فشرده دارند.
- چهارم، بتن ریزی ستون ها و دیوارهای بلند، میلگردهای متراکم دارند.
- پنجم، بتن ریزی گوشه های درب و دریچه ها.
- ششم، بتن ریزی بلوک های بتنی.
- هفتم، بتن ریزی تونل های آبی که انتقال بتن معمولی و تراکم سازی آن به دلیل مسافت طولانی امکان پذیر نمی باشد.
آزمایشات صورت گرفته بر روی بتن خودمتراکم:
اول، آزمایش جریان در حالت آزاد:
این آزمایش به منظور تعیین و بررسی میزان پرکنندگی بتن خود متراکم، به معنای میزان توانایی بتن در جریان یافتن و پر نمودن همه ی فضاهای خالی، سنجیده می شود. به کمک آزمایش جریان می توان شیوه ی بتن ریزی و فاصله مجاز میان نقاط بتن ریزی را مشخص کرد.
دوم، آزمایش جریان در حالت محبوس:
این آزمایش به منظور بررسی قابلیت عبور بتن خود متراکم صورت می گیرد، به معنای آن که بتن را برای عبور از نقاط گوناگون و فضاهای باریک در قالب، ارزیابی می نمایند تا بتن بدون انسداد و یا بلوکه شدن، جریان پیدا کند. انسداد جریان به منظور جداشدن موضعی سنگدانه ها در مجاورت موانع اتفاق می افتد و سبب توقف جریان در حالت ویبره نمودن می گردد.
بتن خود متراکم هنگامی می تواند کارایی مناسبی داشته باشد که قابلیت پر کنندگی و عبور دهندگی را به صورت همزمان داشته باشد. فقط در این شکل است که می تواند مقطعی خاص را تحت نیروی وزن خود پر نماید.
سوم، آزمایش پهن شدگی:
این آزمایش برای اولین بار در ژاپن و در زیر آب صورت گرفت. بر اساس این آزمایش، می توان قابلیت پهن شدن بتن را تحت اثر وزن خود، ارزیابی نموده و بررسی کرد.
به منظور انجام آزمایش اسلامپ یا همان پهن شدگی، باید درون یک مخروط تمیز و مرطوب را با حدود 6 لیتر بتن پر نمود. مخروط ناقص اسلامپ 200 میلی متر قطر در پایین، 100 میلی متر در بالا و 300 میلی متر ارتفاع خواهد داشت.
قطر صفحه انتخابی نیز باید غیر جاذب، فلزی و حداقل ۷۰۰ میلی متر باشد. همچنین بر روی آن، قطر ۵۰۰ میلی متر نشانه گذاری شود. مخروط با یک سرعت ثابت بالا آورده شده و بر روی صفحه پخش می گردد.
قطر دایره ای که ایجاد می گردد، به عنوان معیاری به منظور میزان پهن شدگی بتن در نظر گرفته می شود. در حقیقت این قطر از میانگین دو قطر عمود بر هم به دست خواهد آمد.
اگر میانگین این دو قطر از 55 سانتی متر کمتر باشد، بدین معناست که بتن کارایی پایینی داشته و اگر این میانگین از 85 سانتی متر بیشتر باشد، ویسکوزیته خمیری بتن کم و احتمال ناپایداری و جداشدگی آن به وجود می آید. میانگین قطر استاندارد برای این محصول 60 سانتی متر به بالا است.