همانطور که میدانید یکی از پر استفادهترین اجزای ساختمانسازی که فوقالعاده محبوب هم میشود، بتن است. درواقع بتن در سادهترین شکل از سنگدانه، سیمان و آب ساخته میشود که ترکیب این مواد با یکدیگر نوعی ماده خمیری شکل ایجاد میشود و پس از آن نوعی واکنش شیمیایی به نام هیدراتاسیون ایجاد میشود که موجب میگردد ماده خمیری شکلی که از ترکیب سنگدانه، سیمان و آب ساخته شده بود سفت شود و به شکل یک توده سنگ دربیاید. جالب است بدانید که بتن تنها در ساختمانسازی کاربرد ندارد بلکه برای ساخت لولههای سیمانی و حتی برای پوشاندن سطوح مختلف از آن استفاده میکنند چراکه بتن دارای مشخصات فیزیکی و ساختاری زیادی میباشد. البته ما به سادهترین شکل برای ساخت بتن اشاره کردیم اما پیمانکاران هنگام ساخت بتن نه تنها از مواد مذکور استفاده میکنند بلکه افزودنیهای شیمیایی مختلفی را نیز به آن اضافه میکنند که هر یک از این افزودنیهای شیمیایی ساختار بتن را تغییر میدهند. برخی از این افزودنیهای شیمیایی شامل ماده ضد یخ و یا ماده زودگیر میباشند. مطمعنا برای شما هم سوال است که چرا باید از ضد یخ برای ساخت بتن استفاده کنند؟ به این دلیل که بتن معمولی نمیتواند مقاومت بالایی در برابر دمای بسیار پایین یا بسیار بالا داشته باشد از این رو هنگام ساخت مواد تشکیلدهنده آن، به آن ضد یخ اضافه میکنند تا در هوای خیلی سرد و یا خیلی گرم مقاومت و استحکام خود را حفظ کند. از دیگر مواد شیمیایی که ممکن است هنگام ساخت بتن به آن اضافه کنند مواد روانکننده و پرکننده میباشد. زمانی که بخواهند بتن را به محلی که رطوبت ندارد انتقال دهند، به دلیل سخت بودن جابجایی آن با وزنی که دارد به آن روانکننده اضافه میکنند اما زمانی که بخواهند بتن را به محلی که در آن رطوبت دارد انتقال دهند مانند شمال کشور، به آن مواد پرکننده اضافه میکنند. اما چرا باید از بتن در ساختمانسازی استفاده کنیم؟ در ادامه به دلایل استفاده از بتن در ساختمانسازی اشاره خواهیم کرد.
مقاومت بسیار بالا
همانطور که اشاره کردیم از بتن تنها در ساختمانسازی استفاده نمیشود بلکه از آن در ساخت لولههای بتنی نیز استفاده میشود. لولههای بتنی به گونهای طراحی و تولید میگردند که دارای استحکام و مقاومت بالایی در برابر هر گونه فشار و بار اضافی باشند اما در عین حال دارای انعطاف بالایی میباشند. از اینرو میتوان استحکام و مقاومت بالای بتن را به خوبی درک کرد. یکی از بزرگترین نقاط قوت بتن این است که میزان استحکام فشاری آن در یک دوره 28 روزه به مقدار قابل توجهی افزایش پیدا میکند.
طول عمر بسیار بالا
یکی از مهمترین اصول مهندسی در ساختوساز طول عمر بالا بدون هیچگونه ضعف قابل توجه میباشد. یکی از سازههای ساختمانی که میتواند به تحقق این امر کمک شایانی بکند، استفاده از بتن در ساختوساز میباشد چراکه بتن طول عمر بالایی دارد و در دراز مدت دچار هیچگونه ضعفی نمیشود. اما به نظر شما یک سازه بتنی تا چه اندازه میتواند عمر کند؟ مهندسین با تمامی تحقیقات و بررسیهایی که انجام دادهاند به این نتیجه رسیدند که یک سازه بتنی میتواند بین 70 تا 100 سال عمر کند جالب است بدانید که برخی دیگر از تاسیسات وجود دارند که میزان عمر آنها حتی بیشتر از 100 سال میباشد. از اینرو میتوان از بتن برای ساخت بسیاری از سازهها استفاده کرد. میتوان گفت ویژگیهای فوقالعادهای که بتن دارد هیچ یک از سازههای ساختمانی ندارند. چراکه بتن به هیچوجه نمیسوزد، پوسته پوسته نمیشود، زنگ نمیزند و از همه جالبتر شکسته نمیشود بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بتن از نظر ایمنی دارای سطح بسیار بالایی میباشد.
قابلیتپذیری بالا
همانطور که اشاره کردیم بتن به شکل مادهای خمیری شکل طراحی و تولید میگردد و پس از تحت تاثیر یکسری عملیات شیمیایی قرار میگیرد و سفت میشود. این ویژگی بتن که در ابتد به صورت مادهای خمیری شکل است کمک شایانی به پیمانکارن و معماران میکند چراکه میتوانند تا زمانی که بتن به صورت خمیری شکل است از آن برای ساخت بخشهای کوچک و بزرگ ساختمان استفاده کرد چراکه در حالت خمیری شکل قابلیت تغییرپذیری و همچنین کارپذیری بالایی دارد.
اشتعالناپذیر
سازههای فولادی با سرعت بالایی حرارت را انتقال میدهند و همچنین در برابر شعله مستقیم مقاومت چندان بالایی ندارند بهگونهای که احتمال ذوب شدن آنها وجود دارد اما برعکس بتن بهگونهای میباشد که اشتعالناپذیر میباشد. جالب است بدانید که بتن توانایی تحمل 3 ساعت شعله مستقیم را دارد البته با استفاده از مواد ضد حریق در آن میتوان، زمان تحمل شعله مستقیم در بتن را به طرز چشمگیری افزایش داد. از اینرو در استانداردهای بینالمللی ساختوساز برای مقابله با آتشسوزی از تاکید شده است که از بتن در ساختمانسازی و یا در ساخت لولههای بتنی استفاده گردد.
عدم محدودیت در دسترسی به بتن
هیچ محدودیتی در دسترسی به اجزای سازنده بتن که آب، سنگدانه و سیمان میباشد وجود ندارد چراکه همیشه میتوان به این مواد به راحتی دسترسی پیدا کرد اما متاسفانه دسترسی و پیدا کردن آهنآلات در هر جایی امکانپذیر نمیباشد چراکه در تمامی نقاط کشور کارخانه ذوبآهن وجود ندارد. از اینرو هیچگونه محدودیتی برای دسترسی به اجزای سازنده بتن وجود ندارد، به راحتی میتوان به آنها دسترسی پیدا کرد و بتن درست کرد.
مقرونبهصرفه
اگر بخواهیم فولاد و بتن را از نظر هزینهای نیز با یکدیگر مقایسه کنیم باید بگوییم که بتن در کنار تمامی مزیتهایی که دارد دارای هزینه پایینتری نسبت به فولاد میباشد بنابراین کاملا مقرونبهصرفه است. پایین بودن قیمت بتن، در کاهش نهایی پروژه ساختمانی نیز تاثیر چشمگیری دارد. دلیل قیمت پایین بتن در مقایسه با قیمت فولاد، بیشتر از لحاظ فنی میباشد. از طرفی قیمت اجزای تشکیلدهنده فولاد نسبت به بتن گرانتر است از اینرو فولاد از بتن نیز گرانتر میباشد.
انعطافپذیری بالا
از آنجایی که بتن قبل از سفت شدن حالت خمیری شکل دارد بهگونهای که میتوان آن را به هر شکلی درآورد و سپس آن را رها کرد تا با واکنش شیمیایی که بین مواد صورت میگیرد کاملا سفت شود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بتن از انعطافپذیری بالایی برخوردار میباشد درصورتی که فولاد و آهنآلات هیچگونه انعطافی ندارند به طوری که باید به همان شکل که طراحی و تولید میگردند در ساختوساز مورد استفاده قرار بگیرند. و درصورتی که تغییر شکل نیز پیدا کنند از کیفیت آنها کاسته میشود اما بتن را زمانی که دارای حالت خمیری میباشد میتوان تغییر شکل داد بدون اینکه حتی یک ذره دچار افت کیفیت بشود.
دوام بالا
یکی از مهمترین ویژگیهای بتن این است که در مدت زمان طولانی دچار هیچگونه تغییری نخواهد شد و دارای عمر فوقالعاده طولانیمدتی میباشد. بتن هرگز دچار زنگزدگی، پوسته پوسته شدن و همچنین شکستگی نمیشود اما در مقابل فولاد و یا آهنالات ممکن است دچار زنگزدگی شوند و آن عمر طولانیمدتی که بتن دارد را نداشته باشند. بنابراین بتن در عین حال که دارای عمر طولانی میباشد به هیچوجه افت نخواهد کرد اما فولاد و آهنآلات پس از مدتی دچار افت کیفیت میشوند.