دلیل لرزش در سقف های عرشه فولادی چیست؟
از معایب سقف های عرشه فولادی می توان به لرزش آن ها نسبت به سقف های دیگر اشاره کرد. باید بگوییم که اگر تمام استانداردها و ضوابط لازم به منظور اجرای یک سقف عرشه ی فولادی بر طبق آئین نامه های مبحث دهم مقررات ملی ساختمان انجام شود، لرزش این سقف ها نیز در حد نرمال و نه بیشتر از سقف های دیگر است.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
شیوه های طراحی سقف عرشه ی فولادی:
به صورت کلی دو شیوه ی به منظور طراحی این مدل سقف ها وجود دارد:
- اول، ورق فولادی به عنوان قالب ماندگار.
- دوم، ورق فولادی به عنوان المان کششی.
ورق فولادی به عنوان قالب ماندگار:
در این روش طراحی از قابلیت مقاومت کششی ورق فولادی در مقطع صرف نظر خواهند کرد که باید قادر به تحمل بارهای زنده یا ابزار و نفرات موجود تا مرحله بتن ریزی، وزن بتن خشک و خیس باشد. البته پس از گیرش بتن نیازی به دکفراژ نیست و تا پایان عمر سازه باقی خواهد ماند. در واقع از عملکرد Contribution سازه ای ورق فولادی چشم پوشی شده و سقف به عنوان یک دال بتنی مسلح در نظر گرفته می شود. این روش طراحی، باعث می شود تا مقدار آرماتور محاسباتی مقطع بالا می رود. به صورت معمول، طراحان در این حالت، این آرماتورهای کششی را در کف کنگره جای داده و آن ها را آرماتورهای طولی یا Longitudinal Reinforcement نامیدند.
ورق عرشه با نام قالب ماندگار عمل می کند. در واقع سقف به عنوان دال مسلح بتنی در نظر گرفته می شود. از نظر میزان لرزش هیچ تفاوتی با سقف دال مسلح بتنی ندارد. البته در این روش طراحی به کمک اجرای میلگرد های بیش از حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد هزینه نسبت به شیوه ی دوم را بالا می برد.
ورق فولادی به عنوان المان کششی:
در این شیوه، ورق فولادی به عنوان المان کششی مقطع در نظر گرفته شده و مقطع حاصل شده به طور مرکب (Composite)عمل می کند. در واقع در این حالت درگیری بتن و ورق فولادی به حد کافی بوده که در زمان مقاومت در برابر لنگر ها و برش های موجود با یکدیگر عمل کرده و دچار لغزش نسبت به هم نمی شود. طراحی با کمک این فرضیات، اقتصادی ترین مدل این سقف را به دست خواهد داد؛ زیرا باعث کاهش آرماتور محاسباتی مقطع می گردد. هر چند در نظر گرفتن درستی این فرضیات منوط به داشتن اطلاعات دقیق از مشخصات هندسی ورق و رفتار مشترک ورق فولادی و بتن است.
عوامل تاثیرگذار در لرزش سقف عرشه ی فولادی:
- اول، مشکل طراحی.
- دوم، دهانه تیر ریزی.
ضخامت ورق عرشه به چه صورت است؟
انتخاب ورق با ضخامت غلط، با توجه به فواصل تیرریزی هم از جمله عوامل موثر در لرزش سقف ساختمان است.
ارتفاع عرشه به چه صورت است؟
ارتفاع عرشه یا به عبارت اشتباه متداول، گام ورق، از جمله فاکتورهایی بوده که با توجه به فواصل تیرریزی و ضخامت ورق، به کمک محاسب، انتخاب می شود. اشتباه در این حوزه نیز لرزش هایی را به دنبال دارد.
مشکل در اجرا:
کیفیت فرمینگ:
ورق هایی که عرض موثر کمتری داشته، استعداد بیشتری برای لرزش دارند. دلیل عمده ی آن نیز بتن خوری کم است.
بتن ریزی:
بر اساس ضوابط مبحث دهم مقررات ملی صنعت ساختمان سازی، حداقل بتن خوری، ۵ سانتیمتر است. هر چند که در عمل ۶ سانتیمتر نتیجه مطلوب تری را می دهد؛ اما بتن ریزی کمتر از ۵ سانتیمتر در مقوله لرزش تاثیر گذار است.
اجرای صحیح عرشه:
از جمله عوامل تاثیر گذار در این مقوله، برشکاری دقیق، فرش یکپارچه و مهار اتصالات عرضی ورق می باشد.
راهکارهایی به جهت جلوگیری از لرزش سقف عرشه ی فولادی:
به کارگیری ورق عرشه ی فولادی با آج و رول فرمینگ مناسب، نمونه ای از یک ورق عرشه فولادی با رول فرمینگ و آج های نامناسب است. وجود آج در تمام سطوح ورق عرشه آن نیز به شکل هفتی هشتی باعث گیردار شدن بتن بر روی سطح لغزان ورق عرشه فولادی شده و میزان قابل توجهی از لرزش سقف را کاهش می دهد.
ضخامت ورق گالوانیزه سقف عرشه فولادی:
از جمله عوامل مهم و موثر در لرزش سقف ساختمان، انتخاب ورق با ضخامت نادرست با توجه به فواصل تیرریزی می باشد.
ارتفاع عرشه:
ارتفاع عرشه یا بلندای گام ورق نیز تاثیر زیادی در کاهش لرزش سقف می گذارد. در هر فاصله، دهانه‌ای استفاده از ورق عرشه با بلندای گام ۷۵ میلیمتر میلی باشد.