سقفهای عرشه فولادی که نوعی از سقفهای کامپوزیت هستند، با بهره‌گیری از خواص منحصربه‌فرد هر یک از مصالح فولاد و بتن عملکرد مناسبی را نشان می‌دهند و به‌عنوان یکی از سقفهای پرکاربرد در سازه‌های فولادی کاربرد دارند. در این سقفها با قرارگیری بتن روی قالب‌های ماندگار فولادی و به‌کارگیری برشگیرها از نوع گلمیخ، عملکرد مرکب سقف تأمین می‌شود. درواقع در اعضای مرکب از ظرفیت فشاری بتن و ظرفیت کششی فولاد به طور هم‌زمان استفاده خواهد شد.جهت عملکرد مناسب سقف، رعایت ضوابط آیین‌نامه‌ها و استانداردها از جمله استاندارد ملی ایران، مبحث دهم مقررات ضروری است.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
روشهای ترمیم و اصلاح سقفهای عرشه فولادی
آسیبهای وارده بر سقفهای عرشه فولادی عمدتاً بر دو بخش می باشند :
اول: آسیبهای وارده به سقف قبل از اجرای بتن ریزی
که باعث مشکلات زیر میگردد:
1.تغییر شکلها ماندگار در ورق عرشه فولادی شامل لهیدگی ، سوراخ شدگی ، پاره شدگی ورق .
2.شکستگی و کنده شدن گلمیخها .
دوم: آسیبهای وارده به سقف بعد از بتن ریزی
که باعث مشکلات زیر میگردد:
1.در رفتن ورق عرشه فولادی در حین عملیات بتن ریزی.
2.شکم دادن ورق عرشه فولادی.
3. ترک خوردن بتن.
4.همچنین مواردی مانند فراموشی و یا تغییر محل داکتها و بازشوها در سقفهای عرشه فولادی می باشد که در این بخش به شیوه های اصولی ترمیم و اصلاح آنها خواهیم پرداخت.
تغییر شکلهای ماندگار در ورقهای عرشه فولادی قبل از بتن ریزی و شیوه ی ترمیم آنها
بعضی وقتها پیش می آید که ورقهای عرشه فولادی در هنگام بارگیری، حمل، تخلیه در محل پروژه و یا در اثر سقوط اجسام سنگین روی سقف دچار لهیدگی، پارگی و یا تغییرشکلهای ماندگار می گردند،که در این شرایط مطابق ضوابط مبحث دهم مقررات ملی ساخمان استفاده از ورقهایی که دچار تغییر شکلهای ماندگار گردیده به گونه ای که ایستایی ورق از میان رفته باشد مجاز نمی باشد . در چنین مواقعی برای حل این مشکل ورق از محل نشیمن خود بر روی تیر اصلی ( و نه تیر فرعی ) به وسیله دستگاه سنگ فرز بریده شده و ورق سالمی جایگزین می گردد. همچنین در مواردی که در اثر سقوط جسمی برنده و تیز ورق دچار پارگی شده است در صورتیکه طول محل پارگی حداکثر یک دهم طول ورق و یا 10 سانتی متر باشد توسط یک قطعه ورق 50 تا 70 سانتی متری محل آسیب دیدگی همپوشانی و اقدام به بتن ریزی میگردد .
آسیبهای گلمیخ
اگردر زمان تست جوش گلمیخ به وسیله اهرم گلمیخ از محل خود کنده شد .توصیه می شود به هیچ عنوان به وسیله دستگاه استاد ولدینگ اقدام به جوش مجدد گلمیخ ننمایید زیرا در مرحله اول دراثر برقراری قوس الکتریکی قدرتمند دستگاه استاد ولدینگ و حرارت بسیار زیاد مقدار زیادی از آب آهن تیر گرفته شده و باعث کاهش مقاومت کششی آن میگردد در صورت تکرار این روش درهمان نقطه ضعف بیشتری در تیر ایجاد میگردد و ایستایی آنرا به طرز چشمگیری کاهش میدهد، بنابراین برای جوش مجدد گلمیخ میبایست محل جوش قبلی به وسیله مینی فرز تمیزکاری گردیده و گلمیخ سالمی را به روش جوشکاری با اینورتر جوش و الکترود پیش گرمایش 7014 نمره 3 که به مدت 30 دقیقه در آون قرار گرفته باشد جوشکاری نمود .
البته ذکر این نکته لازم است که چنانچه فقط 5% از گلمیخها در یک سقف دچار مشکل باشند مطابق آیین نامه میتوان از اصلاح آنها چشمپوشی کرد ، زیرا ترمیم آنها برای سقف به مراتب مضرتر است .در صورتیکه در حین عملیات بتن ریزی یکی از ورقها به دلیل کمانش و یا لغزش از محل خود در رفت میبایست بلافاصله از زیر ( زیرا آرماتور حرارتی امکان ورق گذاری از بالا را نخواهد داد ) یک قطعه ورق سالم به طول پشت تا پشت تیر فرعی ( معمولاً به طول بین 1/50 تا 2/20 ) در محل خود مستقر و در قسمت فوقانی نیز توسط ورق به طول 30 تا 50 سانتی متر عملیات همپوشانی در محل تیرهای فرعی انجام و اقدام به ادامه عملیات بتن ریزی نمود .
در صورتیکه در حین عملیات بتن ریزی متوجه کمانش و یا شکم دادن ورق و یا خیز مثبت در ورق بیشتر از 3 سانتی متر شدید ( که این امر به سه دلیل اتفاق میافتد:
1- استفاده از ورق باضخامت کم و یا گام پایین
2- فاصله زیاد تیرهای فرعی از یکدیگر
3- کوپه کردن بتن در یک نقطه توسط عوامل بتن ریز .
چنانچه ورق دچار تغییر شکل ماندگار نگردیده باشد . بلافاصله با بیل حجم بتن روی ورق در آن محل کاسته شود و به وسیله جک و شمع و تخته و یا تراورس تکیه گاهی در فاصله بین دو تیر فرعی ایجاد گردد و به وسیله پیچهای بالابرنده جک ورق به محلقبلی خود بازگشته ( با 2 سانتی متر خیز منفی ) و اقدام به تکمیل بتن ریزی نمایید .
ترک خوردن بتن پس از عملیات بتن ریزی وترمیم ترک بتن درسقف عرشه فولادی
اسلامپ بالای بتن و یا حرارت زیاد سقف و یا کیورینگ غیر اصولی و ناکافی سقفها باعث ایجاد ترک خوردگیهای مویی در بتن سقف عرشه فولادی می شود .اگر این ترک خوردگیها به صورت مویی و به عرض کمتر از 2 میلیمتر باشدخطری برای سقف ایجاد نمی نماید .اما در صورتیکه عرض ترک بیشتر از 2 میلیمتر باشد و به وسیله روشهای ترمیم ترک با اپوکسی های مخصوص این کار اقدام به پر کردن ترکها نمایید .چنانچه نیاز به برش قسمتی از سقف جهت ایجاد بازشو و یا جمع آوری کل سقف عرشه فولادی بتن ریزی شده بود اگر ابعاد بازشو کمتر از 80*80 سانتی متر باشد به وسیله گرانیت بر و یا دستگاه کاتر بتن و ورق عرشه برش خورده و بازشو ایجاد گردد. در صورتیکه بازشو در ابعاد بزرگتر بود مطابق اشکال زیر ابتدا سقف توسط ناودانی و اتصالات پیچ و مهره به وسیله جرثقیل مهار و توسط دستگاه کاتری که بتواند تا عمق 15 سانتی متری بتن را برش دهد سقف برش خورده و قسمت برش شده توسط جرثقیل پایین گذاشته می شود .
مزایای سقف عرشه فولادی
- سرعت اجرای بالا (حدود 11 برابر سریع‌تر از دیگر سیستم‌ها)
- بازگشت سرمایه کارفرما در زمان کمتر که نتیجه سرعت اجرای بالای این سیستم می‌باشد.
- بازگشت سرمایه کارفرما در زمان کمتر که نتیجه سرعت اجرای بالای این سیستم می‌باشد.
- بازگشت سرمایه کارفرما در زمان کمتر که نتیجه سرعت اجرای بالای این سیستم می‌باشد.
- افزایش فواصل تیرریزی، کاهش مصرف فولاد اسکلت
- مقاومت فوق‌العاده نسبت به آتش‌سوزی و زلزله دسترسی بسیار آسان به تأسیسات (به دلیل فضای خالی سقف بین دال و تیرآهن‌ها و مخفی کردن تأسیسات توسط سقف کاذب و یا دیگر روش‌ها)
- عملکرد مناسب در برابر زلزله (بالابردن صلبیت ساختمان) و مقاومت در برابر نیروهای جانبی
- تسهیل در امر عمل‌آوری بتن به دلیل حفظ کامل آب توسط ورقهای گالوانیزه در برابر خروج از روزنه‌ها
- عمر مفید طولانی
معایب سقف عرشه فولادی
- عدم آشنایی عموم کارگران با نحوه اجرای سقفهای عرشه فولادی و در نتیجه نیاز به نیروی متخصص برای اجرا
- میزان لرزش سقف
- اجرای دشوار در سازه‌های بتنی
- احتمال خوردگی فلز
- کنترل جوش‌ها زمان‌بر
سخن پایانی
در این مقاله با آسیبهای سقف عرشه فولادی و روشهای ترمیم و همچنین آسیب گلمیخها و تغییر شکلهای ماندگار در ورقهای عرشه فولادی قبل از بتن ریزی و شیوه ی ترمیم آنها و همچنین مزایا و معایب سقف عرشه فولادی آشنا شدید.